Negatief effect door corona op commercieel vastgoed

Door de pandemie wordt door de DNB een prijsdaling van 11 tot 34% verwacht van het commercieel vastgoed. Ook het IMF waarschuwt.

(bron: IVVD Kennisplatform, 26 juli 2021)

De Nederlandse Bank waarschuwt dat de prijzen van commercieel vastgoed de komende tijd kunnen dalen. Dit komt niet alleen door de coronacrisis en de lockdown-regels, maar ook door structurele trends zoals online winkelen en thuiswerken die door corona zijn versneld. Dit kan tot een meer permanent effect leiden, vooral voor de prijzen van kantoren en winkelpanden.

Marktliquiditeit

Transactieprijzen van commercieel vastgoed reageren over het algemeen vertraagd op economische veranderingen. De verhandelbaarheid van panden (marktliquiditeit) reageert doorgaans sneller op schokken en is daarom een indicator voor prijsontwikkelingen. De liquiditeit in de commerciële vastgoedmarkt is sinds het uitbreken van de coronapandemie flink gedaald: Tijdens de financiële crisis van 2008/2009 was de neergang ongeveer 46%.

Mogelijke prijscorrectie

In het verleden daalde marktliquiditeit sneller en eerder dan prijzen. Door deze relatie tussen marktliquiditeit en prijsontwikkelingen uit het verleden te extrapoleren, kan een inschatting worden gemaakt van de prijseffecten op termijn. Die inschatting duidt op een negatieve prijscorrectie van gemiddeld 25%, met een bandbreedte tussen de 11 en 34%. Dit is een forse prijscorrectie, maar kleiner dan tijdens de financiële crisis twaalf jaar geleden. Door structurele trendverschuivingen naar online winkelen en thuiswerken zal de prijscorrectie voornamelijk zichtbaar zijn in kantoor- en winkelvastgoed.

Stresstest

Een daling van de vastgoedprijzen kan invloed hebben op de gezondheid van financiële instellingen. Daarom zal een stresstest met de effecten van een forse prijsdaling van commercieel vastgoed op de balanspositie van financiële instellingen worden opgenomen in het DNB Overzicht Financiële Stabiliteit van voorjaar 2021.

IMF vreest voor vastgoedmarkt na coronacrisis

Volgens het IMF heeft de coronapandemie mogelijk verstrekkende gevolgen voor de vraag naar commercieel vastgoed. Daarvoor waarschuwt het Internationaal Monetair Fonds (IMF), dat er ook op wijst dat dit de algemene financiële stabiliteit in de wereld zou kunnen aantasten.

Door strenge coronamaatregelen staan verspreid over de wereld veel kantoorgebouwen leeg, kan er veel minder op locatie worden gewinkeld en liggen de prijzen voor hotelkamers wegens gebrek aan vraag erg laag. Dat zijn vooralsnog tijdelijke symptomen van de coronapandemie. Maar volgens het IMF kan de afname van de vraag naar bijvoorbeeld fysieke winkels wel eens veel langer gaan duren.

Doordat er steeds meer online wordt geshopt en mensen meer thuiswerken, verandert er veel in de samenleving, waardoor het goed mogelijk is dat de situatie na de crisis nooit meer helemaal terug bij het oude zal komen. Dan zou de vraag naar panden dus afnemen, met als gevolg dat de prijzen op de vastgoedmarkt flink kunnen dalen. Volgens het IMF kan dit gevolgen hebben voor de financiële stabiliteit omdat leningen voor commercieel vastgoed in veel landen goed zijn voor een aanzienlijk deel van de kredietportefeuilles van banken.