Is het bouwen van zorgwoningen de oplossing voor de problemen van de woningmarkt?

(bron: De VastgoeroeBlog, devastgoedblogger.com)

Daarom leg ik graag even de connectie met de demografie en de huidige en benodigde woningvoorraad want op deze wijze kunnen we vooruitziend inzicht verkrijgen in de acties die we nu moeten nemen, om de problemen over enkele jaren tot een decennium op te lossen.

De stelling is: “bouw zorgwoningen voor senioren met passende faciliteiten en alle andere problemen op de woningmarkt zullen zich voor een aanzienlijk deel oplossen.”

Ik ga hierbij uit van een helicopterview omdat het ondoenlijk is alle details van de complexe woningmarkt mee te nemen. Ook heb ik het over de totale woningvoorraad en laat ik het verschil tussen koop- en huurwoningen even buiten beschouwing. Het gaat me nu even om het grote plaatje.

De demografie van Nederland:

De demografie van Nederland in 1 oogopslag wordt weergegeven in onderstaand figuur 1 (bron CBS):

Kijk maar even goed naar het plaatje en welk verhaal het vertelt, zie je het?

De cijfers tot en met 2018 zijn uiteraard realiteit en tot en met 2060 betreft dit uiteraard prognoses. Maar dit beeld laat perfect zien, waar het knelpunt zit. Dat zijn namelijk de bovenste rode en oranje vlakken. De rode groep van 65-79 jaar is al jaren lang gestaag aan het groeien. Deze groei zal doorgaan tot 2040 waarna de aantallen in deze groep zullen stabiliseren. Daarnaast kun je rustig stellen dat de oranje groep van 80 jaar en ouder aan het begin van een explosie staat. In aantallen groeit deze groep van ongeveer 800.000 mensen naar 2.000.000 mensen in 2050.

De problemen zitten dus duidelijk niet in de starterscategorie (groen), ook niet in de gezinnen (blauw) en ook niet in de categorie 45-64 jaar (paars) want deze aantallen zullen de komende decennia gelijk blijven. Let op, bovenstaande grafiek zijn percentages, dus als de totale bevolking groeit, kunnen de aantallen binnen deze groepen wel stijgen. Maar dit zou opgevangen moeten worden door de normale bouwproductie.

De woningvoorraad in Nederland:

De woningvoorraad in Nederland bestond in 2018 uit 7.741.000 woningen, waarvan 4.987.000 eengezinswoningen (is 64% van het totaal) en de rest meergezinswoningen (c.q. appartementen). Deze verhouding van 64% en 36% is al jaren hetzelfde.

De blauwe en de groene groep zijn de afgelopen decennia gekrompen. Deze groep bestaat uit gezinnen met kinderen en zullen voornamelijk in de eengezinswoningen willen wonen. Dit maakt duidelijk dat de noodzaak tot het bijbouwen in enorme aantallen van starterswoningen en eengezinswoningen, geen enkele oplossing biedt voor de krakende woningmarkt.

Bovenstaande moet simpelweg betekenen dat veel 65+ mensen in 2019 (is 20% van de bevolking) nu nog in eengezinswoningen (koop, huur, sociaal of geliberaliseerd maakt niet uit) woont. Dit geldt met name voor veel mensen in de rode groep van 65-79 jaar. En dat is precies de babyboom generatie. En met het wegvallen van de traditionele bejaardenhuizen en onvoldoende mogelijkheden tot verhuizen naar zorgwoningen, zit daar het knelpunt van de woningmarkt. Neem daarbij in aanmerking dat een groot gedeelte van deze groep alleen zal (komen te) wonen en de contouren van een oplossing tekenen zich al af.

Gevolg van focus op de bouw van zorgwoningen voor senioren:

Wanneer we als maatschappij de keus maken om ons toe te leggen op uitbreiding en versnelling van het bouwvolume van zorgwoningen, zorgt dit voor een aantal positieve neveneffecten:

• De doorstroming op de woningmarkt komt weer op gang
• Druk op de huizenprijzen neemt af, kan wellicht stabiliseren of licht gaan dalen
• Jonge gezinnen kunnen doorstromen en daarmee weer starterswoningen beschikbaar maken voor wie ze waren bedoeld, de starters.
• Wanneer 65+-ers hun huis verkopen en een eventuele overwaarde te gelde kunnen maken, kunnen zij daarmee wellicht hun startende kleinkinderen helpen

Wat voor soort zorgwoningen moeten we dan bouwen?

Het antwoord op deze vraag kan simpel zijn: in alle soorten en maten, koop, huur, sociaal-, midden- en hoogsegment (deze laatste beperkt) en met allerlei verschillende soorten faciliteiten. Het wordt complexer als we zouden inzoomen op de behoeften van deze groep senioren. Goed onderzoek zou moeten uitwijzen welke woonvormen en locaties gekozen moeten worden zodat deze mensen zo gelukkig mogelijk kunnen wonen en ouder worden. En de schaal is nog een aandachtspunt, kleinschalige complexen van zorgwoningen heeft momenteel de voorkeur van de markt en gemeentes, maar de vraag is of hiermee het probleem voldoende wordt opgelost. Het zal mij niet verbazen als we er niet aan ontkomen om ook grootschalige complexen te bouwen, zolang de gelukkige omgeving maar is gewaarborgd.

Afsluitend:

Ik vind het soms verbazingwekkend hoe sommige experts redeneren. Hierbij de link naar een artikel in Skipr https://www.skipr.nl/actueel/id39218-problemen-woonzorg-komen-niet-door-tekort-aan-locaties.html

Lees dit artikel maar even met daarbij in je achterhoofd houdend dat de groep 80+-ers in ons mooie landje de komende decennia zal exploderen van 800 duizend naar 2,0 miljoen.